Nisyan / İnsan

"Kendiniz için kullandığınız 'insan' kelimesinin tarihinizde en eski uygarlıktaki kökenini biliyor musun? Medeniyetinizin başladığı en eski kara parçasındaki ilk uygarlıklarda 'nisyan' kelimesinden türemiş insan kelimesi.Arapça, Farsça, Süryanice, İbranice ve geri kalan tüm Sami dillerinde, -ki bunlar ilk dillerdir- aynı şekilde kullanılmış.Unutan, hatırlamayan demek.Bizim Aeden'de kullandığımız dilde ise 'insan' kelimesi; öğrenen gelişen demek."

"Eğer biz insansak, sizler ancak insansısınız."

Azra Kohen böyle diyor "Aeden" isimli son romanında.Hayır! Bu yazı bir roman tanıtımı değil.Tanıtımı yapılamayacak kadar uzak çünkü romandan.İçinde o kadar bilgi depolanmış, hem de bu bilgilerin tümü öyle ustalıkla hikayenin içine ve tam yerlerinde serpiştirilmiş ki... Modern çağın kutsalına yakışır biçimde yazılmış bir eser.Hem bitirmedim henüz kitabı. Sadece, 384 üncü sayfasından alıntıydı bu bölüm.Bu kadar övgüden sonra belki okursunuz.Belki de birlikte bitirir birlikte yorumlarız ;) Sanırım en keyifle yazacağım kitap yorumu olacak ve en zoru.Malum, pek kitap yorumu yazmıyorum.Benim yazı prensibim; bende iz bırakmayan, yeni bir şeylere taşımayan hiç bir konuda yazmamak.Ve aradan ne kadar zaman geçerse geçsin, hissetmeden yazmamak.

Bu yayınım için "yeni yayın" sekmesine tıklama vesilem; "nisyan" sözcüğünün anlamını merak etmem oldu.Nisyan, insan kelimesinin kökeni sayılabilecek iki kelimeden biriymiş.Yani unutkan varlık anlamına geliyor.Diğer kök ise "Ünsiyet" yani; bilir/tanır olmak (alışkanlık, tanışıklık). İnsan sözcüğünün çift anlam taşıdığını da, köklerini de öğrenmiş oldum.Aradığım cevaba en yakını diye düşündüğüm, biraz daha dinsel olarak yapılmış bir açıklamaydı.Tüm dinlerin amaçları arasında; aklımız ve yüreğimiz arasındaki dengenin kurulmasının da olduğu düşünülürse... Ve aklıyla yüreğinin dengesini biraz sağlayanların bile, aynı amacın yolundaki çiçekleri sulamakla meşgul olduğu, yani zaten yolda olduğu gözlemlenebilir.Aklın yolu, 'Bir' dir diyerek geçelim sözcüğümüzeee 😊

"İnsan kelimesi hem "unutmak" manasına gelen "nisyan"la,
hem de "yakınlaşmak" manasına gelen "üns"le alakalı.
Bu iki mana insanın dünya imtihanını da özetliyor.Elest Meclisindeki ahdini, Cenab-ı Hakkı'ın kendisine öğrettiği "isimleri" i ve nihayet Yaradan'ını unutan insan kaybediyor; bunları hatırlayan ve indirildiği cennete böylece yaklaşan ise kazanıyor bu imtihanı."

Bu arada, yazılarımın hiçbirinde herhangi bir dinsel köken yer almaz.Çünkü tüm dinlerin ya da tüm inanç biçimlerinin çıktığı yol aynı yer; Yaradan. Ama ne yazık ki insan ırkı; farklı iklimlerin farklı kültürleri olarak, farklılıklarıyla çoğalmak yerine; farklılıkları yüzünden cinayeti meşrulaştırmış.Sırf bu isimlerin, kendi doğduğu yerdeki ismini, diğerine kabul ettirmek için bile dünya tarihi savaştan ibaretmiş gibi bir hal almış.Çünkü İnsan, Yaradana verdiği sözü unuttuğu gibi(Elest Meclisi ahdi), kalbindeki sevginin kutsallığını da unutmuş gözüküyor.Kendime dönecek olursam, -bulmak adına kaybetmeyi- yani; her şeyi reddedecek cesareti bulabildiğim için kendimi şimdi daha bir seviyorum.Ve hissederek ulaştığım her kişisel analizimin aynı yere çıktığını gördüğüm için de... Yol sevgiyse, kendini de sevmeli insan değil mi 😏  Bu kısım da dinsel olan ya da olmayan bilgilerden ne ölçüde faydalandığıma dair bir açıklama olmuştur umarım okuyucu için.Ne de olsa bulunan mana, sesleyişten değerlidir.

Peki 'unutan' olmak da, insana verilmiş muhteşem özelliklerden biri değil mi? Yaşadığımız acılara katlanabilmemiz de, kanamaya devam edecek büyüklükte olmasına rağmen, aynı yoğunlukta kalmamasından ya da unutabilmemizden kaynaklanmıyor mu?

'Öğrenen, gelişen' anlamına baktığımızda da, öğrenerek gelişme aşamasındaki olumsuz duygulara batmış yaşamlarımızdaki esaretin nedeninde; zihnimizi gereksiz yüklerle doldurmamızın katkısı yok mu? Gelişim dediğimiz hızlandırılmış turun şaşkınlığına kapılıp, hayatta kalma mücadelesi ya da hırs köleliğiyle yitip gitmiyor mu bir çok yaşam boş yere? Öğrenip gelişirken, aslımızı unutmuyor muyuz çoğu kez?..

Söyleniş veya yaşanış biçimlerine takılıp, aynı 'Öz' de yaşadığımızı unuttuğumuz gibi...